Każdego roku podatnicy w Polsce stają przed koniecznością złożenia deklaracji PIT. Dla wielu osób wybór odpowiedniego formularza może wydawać się skomplikowany, zwłaszcza że PIT-37 i PIT-36 to dwa najczęściej stosowane formularze. Chociaż oba mają na celu rozliczenie rocznych dochodów, różnią się w zależności od sytuacji podatnika. W tym artykule dokładnie wyjaśnimy, czym różnią się te formularze, komu i kiedy należy je wypełniać oraz jakie są konsekwencje błędnego wyboru.

Czym są formularze PIT-37 i PIT-36?

Formularze PIT-37 i PIT-36 to dokumenty wykorzystywane przez podatników w Polsce do rozliczenia rocznych dochodów. Oba formularze mają na celu obliczenie wysokości należnego podatku dochodowego od osób fizycznych, ale różnią się od siebie przeznaczeniem i grupą podatników, którzy powinni je wybrać.

PIT-37 jest formularzem, który najczęściej stosują osoby, które uzyskują dochody z umowy o pracę, emerytur, rent oraz innych źródeł, które są opodatkowane na zasadzie ryczałtu lub zryczałtowanego podatku dochodowego. Formularz ten wypełniają osoby, których pracodawcy lub inne instytucje płacące wynagrodzenie rozliczają się z urzędem skarbowym w ich imieniu, poprzez pobieranie zaliczek na podatek dochodowy.

Natomiast PIT-36 jest formularzem przeznaczonym dla osób prowadzących działalność gospodarczą, osób uzyskujących dochody z najmu, dzierżawy czy innych źródeł, które wiążą się z opodatkowaniem na zasadzie ogólnych zasad. Wypełniają go również osoby, które rozliczają się z dochodów zagranicznych. PIT-36 jest więc formularzem bardziej uniwersalnym, przeznaczonym dla szerokiego kręgu podatników, którzy uzyskują dochody z różnych źródeł.

Kiedy należy wybrać PIT-37, a kiedy PIT-36?

Wybór formularza PIT zależy przede wszystkim od źródła dochodów oraz formy opodatkowania. Jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę, otrzymujesz rentę, emeryturę lub inne świadczenia, które są opodatkowane w sposób ryczałtowy przez pracodawcę lub instytucję wypłacającą, to najprawdopodobniej powinieneś złożyć PIT-37. Formularz ten jest także odpowiedni dla osób, które uzyskują dochody z tzw. umów cywilnoprawnych, jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, jeśli pracodawcy lub zleceniodawcy rozliczają się z podatkiem dochodowym w ich imieniu.

Z kolei jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, wynajmujesz nieruchomości lub uzyskujesz dochody z innych źródeł, które wiążą się z opodatkowaniem na ogólnych zasadach, będziesz musiał rozliczyć się na formularzu PIT-36. To także formularz, który powinni wybrać osoby rozliczające się z dochodów zagranicznych lub uzyskujące przychody z działalności rolniczej.

Najważniejsze różnice między PIT-37 i PIT-36

Choć PIT-37 i PIT-36 służą temu samemu celowi, czyli rozliczeniu rocznego dochodu i obliczeniu należnego podatku, różnią się one znacząco w zakresie osób uprawnionych do ich składania oraz sposobu wypełniania. Oto najważniejsze różnice:

1. Źródło dochodów

Formularz PIT-37 przeznaczony jest dla osób, które uzyskują dochody wyłącznie z tzw. źródeł przychodów, które są objęte systemem poboru zaliczek przez płatników (np. pracodawcy, ZUS, uczelnie, itp.). Oznacza to, że w przypadku PIT-37 podatnik nie musi samodzielnie obliczać należnego podatku, ponieważ pracodawca lub inna instytucja w ciągu roku pobierał zaliczki na podatek dochodowy i przesyłał je do urzędów skarbowych. Z kolei PIT-36 jest formą rozliczenia dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą, wynajmują nieruchomości lub uzyskują dochody z innych źródeł, które nie są objęte systemem zaliczek.

2. Odliczenia podatkowe

Formularz PIT-36 pozwala na szerszy zakres odliczeń, ponieważ osoby rozliczające się na podstawie PIT-36 mogą odliczać m.in. koszty uzyskania przychodu związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także ulgi na działalność badawczo-rozwojową, ulgę na dzieci, czy darowizny. PIT-37 również umożliwia korzystanie z odliczeń, ale w bardziej ograniczonym zakresie, np. ulga na dzieci, odliczenie darowizn, czy ulga rehabilitacyjna.

3. Dochody zagraniczne

Jeśli uzyskujesz dochody za granicą, konieczne będzie wypełnienie formularza PIT-36. Dotyczy to osób, które pracują za granicą, uzyskują przychody z zagranicznych umów o pracę lub emerytur, a także osób prowadzących działalność gospodarczą poza granicami Polski. PIT-37 w tym przypadku nie będzie odpowiedni, ponieważ ten formularz jest przeznaczony tylko dla dochodów uzyskiwanych w kraju.

Jak poprawnie wypełnić formularz PIT-37?

Wypełniając formularz PIT-37, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii. Najpierw musisz upewnić się, że masz wszystkie niezbędne dokumenty, takie jak PIT-11 lub PIT-8C (otrzymywane od pracodawcy, ZUS lub innych instytucji). Na podstawie tych dokumentów wprowadzasz dane dotyczące swoich dochodów i zaliczek na podatek dochodowy, które zostały pobrane w ciągu roku.

W formularzu PIT-37 należy podać dane osobowe, numer PESEL, a także wysokość uzyskanych dochodów i zapłaconych zaliczek na podatek. Następnie możesz skorzystać z dostępnych ulg podatkowych, takich jak ulga na dzieci czy darowizny, wprowadzając odpowiednie kwoty w stosowne rubryki.

Jak poprawnie wypełnić formularz PIT-36?

W przypadku PIT-36 proces jest nieco bardziej skomplikowany, ponieważ formularz ten jest przeznaczony dla osób prowadzących działalność gospodarczą lub uzyskujących dochody z innych, bardziej złożonych źródeł. W formularzu PIT-36 musisz podać dane dotyczące przychodów z działalności gospodarczej, kosztów uzyskania przychodów oraz ewentualnych ulg, które przysługują w przypadku prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej, czy innowacyjnej. Dodatkowo, PIT-36 pozwala na wykazanie dochodów zagranicznych, które należy odpowiednio przeliczyć na walutę polską i uwzględnić w obliczeniach podatkowych.

Jakie są konsekwencje błędnego wyboru formularza?

Jeśli złożysz niewłaściwy formularz PIT, mogą wystąpić różne konsekwencje. Po pierwsze, urząd skarbowy może wezwać Cię do korekty, co opóźni proces zwrotu podatku. W skrajnych przypadkach może to również prowadzić do konieczności zapłaty dodatkowych odsetek za błędnie obliczone zobowiązanie podatkowe. Dlatego ważne jest, aby dobrze rozpoznać, który formularz jest odpowiedni w Twojej sytuacji.

Podsumowanie – PIT-37 czy PIT-36?

Wybór formularza PIT-37 lub PIT-36 zależy od źródła Twoich dochodów oraz formy opodatkowania. PIT-37 przeznaczony jest dla osób, które uzyskują dochody z umowy o pracę, emerytur lub innych źródeł objętych systemem zaliczek przez płatników. PIT-36 z kolei jest odpowiedni dla osób prowadzących działalność gospodarczą, wynajmujących nieruchomości lub uzyskujących dochody z innych, bardziej złożonych źródeł. Ważne jest, aby odpowiednio dobrać formularz, ponieważ błędny wybór może skutkować opóźnieniami w procesie zwrotu podatku. Przy odpowiednim wyborze formularza, rozliczenie roczne będzie szybkie, a obliczenie należnego podatku będzie przebiegało bez komplikacji.